Ένα ακόμα oρεινό χωριό της Β.Α. Αττικής είναι οι Αφίδνες. Βρίσκεται 360 μέτρα υψόμετρο και απέχει 34 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Συνορεύει προς τα Ανατολικά με το Καπανδρίτι και το Πολυδένδρι, τα Νότια με τον Αγιο Στέφανοκαι τη λίμνη του Μαραθώνα, Βόρεια με τη Μαλακάσα και την Πάρνηθα.
Σήμερα γίνoνται γνωστές για τα πρώτα διόδια που συναντάμε στον οδικό άξονα της Εθνικής οδού Αθηνων–Λαμίας και τον αγώνα των κατοίκων της ευρύτερης περιόχης για την κατάργησή τους .
Στα αρχαία χρόνια οι Αφίδνες ήταν μια από τις δώδεκα πόλεις που ίδρυσε ο Κέκρωπας.Ο θησέας συνένωσε τις πόλεις και δημιούργησε το κράτος της Αθήνας.Το ονομά τους το χρωστούν στον τοπικό ήρωα Αφιδνο.
Η ακροπολη των αρχαίων Αφιδνών βρίσκεται σήμερα στη θέση Κοτρώνι στο Καπανδρίτι.Εκεί βρέθηκε μεσσελλαδικό νεκροταφείο (2000π.χ.-1600π.χ.). Σύμφωνα με το μύθο η μεγάλη ομορφιά της Ελένης ήταν η αφορμή ο Θήσέας μαζί με το φίλο του Περίθο να απαγάγουν την Ελένη στη μικρή ηλικία των δώδεκα χρονών και να τη φέρουν στην ακρόπολη των Αφίδνων. Μαζί της απέκτησε σύμφωνα με το μύθο μια κόρη την Ιφιγένεια.Στον Άφιδνο ,όταν αργότερα ο Θησέας με τον Περίθου πήγε στη Θεσπρωτία ,για μια απαγωγή και πάλι, να φέρει από το Άδη την Περσεφόνη, εμπιστεύθηκε την Ελένη και τη μάνα του, την Αίθρα. Ο Δέκελος πάλι πρόδωσε στα αδέλφια της Ελένης ,τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη ,πού ηταν η Ελένη. Τα δύο αδέλφια πολιόρκησαν την ακρόπολη των Αφιδνών ,ελευθέρωσαν την Ελένη και αιχμαλώτισαν την Αίθρα και την οδήγησαν μαζι με την Ελένη στη Σπάρτη ,η οποία αργότερα την ακολούθησε και στην Τροία.Ο ‘Αφιδνος στη μάχη τότε τραυμάτησε τον Καστορα στο δεξί μηρό.Αργότερα όμως όταν ο Μεσθενέας , βασιλιάς των Αθηνών δέχθηκε φιλικά τους Διόσκουρους, ο Άφιδνος τους υιοθέτησε και τους μύησε στα Ελευσύνια μυστήρια.
Κοντά στο Κοτρώνι Καπανδριτίου υπάρχει ένας άλλος λόφος ( που ανήκει) στις Αφίδνες και που οι σύγχρονοι Αφιδναίοι , πιστεύουν ότι εκεί ήταν τα προπύλαια των αρχαίων Αφιδνών. Σύμφωνα με την παράδοση στο Κοτρώνι αυτό οι Αθηναίοι έκρυψαν το θησαυρό της πόλης το 480 π.χ. για να το σώσουν ,όταν οι Πέρσες κατέλαβαν την Αθήνα πριν τη ναυμαχία της Σαλαμίνας.Στην πεδιάδα που απλώνεται κάτω από το λόφο αυτό, προς τον παράδρομο της Εθνικής οδού όπου το κτήμα Κουτσούκου σήμερα,στα αρχαία χρόνια σύμφωνα με προφορική μαρτυρία γινόταν παζάρι. Εκεί λοιπόν απεκάλυψε και ο Οδυσσέας τον Αχιλλέα ντυμένο γυναίκα και όχι στη Σκύρο , όπως λέει ο μύθος και τον υποχρέωσε να ακολουθήσει τους Ελληνες στον Τρωικό πολεμο.
Οι Αφίδνες απετέλεσαν δήμο της Ανδριανίδος , Αιαντίδος ,Λεοντίδος και Πτολεμαιδος φυλής .Από τις Αφίδνες καταγόταν ο στρατηγός Καλλίμαχος ένας από τους δέκα στρτηγούς που έλαβαν μέρος στη μάχη του Μαραθώνα το 490 π.χ. Παραχώρησε μάλαστα τη θέση του στη αρχιστρατηγία ,στο Μιλτιάδη για να δώσει τη μάχη ,στη διάρκεια της οποίας έπεσε ηρωικά.Από εδώ είχαν την καταγωγή τους και πολλοί ‘αλλοι Αφιδναίοι στα αρχαία χρόνια πιο γνωστόι από αυτούς ήταν οι δυο τυραννοκτόνοι, ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτων που σκότωσαν τον Ίππαρχο το γιο του Πεισίστρατου και εφεραν τη Δημοκρατία στην αρχαία Αθήνα.
Τα όνομα Κιούρκα εμφανίζεται στην εποχή της Φραγκοκρατίας. Το 1383 πιθανόν να εγκαταστάθηκε στην περιοχή, η φάρα των αρβανιτών με επικεφαλής τον Κιούρκα μαζι με τους Λιόσηδες, Μαλακασαίους Μαζαρακαίους από τους Καταλανούς για να ενισχύσουν τη άμυνα του δουκάτου των Αθηνών όπως αναφέρει ο Μπίρης. Πιθανόν όμως ο Νέριος Ατζαγιόλι εισβάλοντας στη Αττική έπρεπε να αποκόψει το δρόμο από Αθήνα προς Θήβα, ώστε να πολιορκήσει την Ακρόπολη και στην προσπάθειά του αυτή εγκαθΙστούσε φρουρές όπως μαρτυρούν τα τοπωνύμια της περιοχής και συμπεραίνει ο Πέππας στο βιβλίο του.Στη θέση Μπελέτσι ( Φελλεύς) κορυφή της αν. Πάρνηθας τοπωνύμιο που αναφέρερται στη βορειοαλβανική φυλή των Καστράτι ίσως υπήρχε φρυκτωρία.
Στους πρόποδες της Παρνηθας μαρτυρούνται τα τοπωνύμια Λιοσάτι (Κοκκινόβραχος) και Κιούρκα.Οπωσδήποτε όμως βρίσκεται η φάρα των Κιούρκα, του Σχηματάρι, του Λιόπεσι, εγκατεστημένη από το 1418-1420 στην περιοχή, απο τον Αντώνιο Ατζαόλι ,όπου μαζι με τους αρβανίτες στη Μαλακάσα, Κακοσαλέσι, Συκάμινο, Μαρκόπουλο , Μάζι, Καπανδρίτι, Μπουγιάτι υπερασπίζουν το δρόμο για τη Χαλκίδα και τον Ωρωπό.Επανεμφανίζεται το όνομα Αφίδνες το 1890 από το Χαρίλαο Τρικούπη όταν οι σιδηροδρομικοί σταθμοί λάμβαναν αρχαία ονόματα.
Από το 1845 ανήκε στο δήμο Μαραθώνα ως το 1912 όποτε με την ονομασία Κιούρκα απετέλεσε ξεχωριστή κοινότητα στην οποία υπήχθησαν το Μπουγιάτι 1912, ‘Αγιος Στέφανος ως το 1928 Λιοσάτη 1912 που το 1927 ονομάστηκε Κοκκινόβραχος, ο Αγιος Μερκούριος από το 1928 ως το 1940, η Ζοργιάνη από το 1928 ως το 1929 που αποσπάστηκε. Το 1961 αναγνωρίστηκε ο Σταθμός Αφιδνών ως οικισμός το 1981 η Δροσοπηγή, το 1991 η Αγία Τριάδα (Διεθνής Ιπποκράτειος Πολιτεία).
Το χωριό είναι πνιγμένο στο πράσινο.Πυκνά δάση από πεύκα καλύπτουν τον ορεινό όγκο στις παρυφές της Πάρνηθας ενώ περήφανα ελάφια επιβιώνουν και σήμερα .Ένα ήρεμο χώρο αναψυχής αποτελεί η ωραία τεχνιτή λίμνη στην περιοχή της Αγίας Τριάδας, όχι πολύ μακριά από το ομώνυμο εξωκκλήσι. Ξεκουράζει το μάτι του ο επισκέπτης, στο πυκνό πράσινο του δάσους και γεμίζει τα πνευμόνια του με το οξυγόνο, ενώ αισθάνεται το δέρμα του να δροσίζει. Τη γραφικότητα της λίμνης και την ατάραχη ομορφιά της συμπληρώνουν, οι πάπιες που σαν μικρές πριγκίπισσες κολυμπούν στα καθαρά νερά της.Το χειμώνα το τοπίο αλλάζει.Το χιόνι δίνει μια λευκή καθαρότητα κάθώς σκεπάζει το τοπίο που παραμένει πάντα ήρεμο και μας περιμένει.
Εκτός από το εξωκκλήσι της Αγίας Τριάδος χωμένα στο δάσος είναι και άλλα εξωκκλήσια, όπως του Αγίου Μερκουρίου και τα μοναστήρια της Βαιοφόρου και της Παναγίας της Μυρτυδιώτισσας όπου οι μοναχές ασκούνται στο λόγο του Θεού μέσα στη ηρεμία της φύσης μακριά από το πολύβουο πλήθος. Ένα εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου συναντάμε στην είσοδο του χωριόυ στον παράδρομο της ενθικής οδού. Στην άλλη πλευρά της Εθνικής οδού στον παράδρομο για το Καπανδρίτι υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Στο κέντρο του χωριού στη μικρή πλατεία όπου και η παλιά βρύση είναι κτισμένη και η μεγάλη πετρόκτιστη εκκλησία του χωριού αφιερωμένη στην κοίμηση της Παναγίας, γιορτάζει στις 23 Αυγούστου στα εννιάμερα της. Ενώ παραπλεύρως έχει κτιστεί το παρεκκλήσιο του Αγίου Φανουρίου. Εκτός από τους χώρους για πνευματική τροφή ,οι Αφίδνες διαθέτουν και χώρους σωματικής απολαυσης ωραίες ταβέρνες με φρέσκα κρέατα του Γάννη ,του Μανάρα, ο Τυρταίος, αλλά και πιο εξοχικά στο Κατσιμίδι. Για άλλου είδους διασκέδαση υπάρχουν αίθουσες εκδηλώσεων όπως το Κτήμα Λίτινα ,το Άλσος Νυμφών, του Νικολέλλη.
Στην περιοχή των Αφιδνών μπορείτε να προμηθευτείτε φυτά και λουλούδια από τα φυτώρια που θα βρέίτε στον παράδρομο της εθνικής οδού και στη παλια εθνική οδό. Στο παράδρομο της Εθνικής οδού επίσης υπάρχει για τους λάτρεις της ταχύτητας πίστα καρτ αυτοκινήτων.Κοντά στη λίμνη του Μαραθώνα λειτουργούν και τα διυλιστήρια της Ε.Υ.Δ.Α.Π.
Στις Αφίδνες δραστηριοποιείται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γυναικών 2000, o Φελλεύς και ο Σύλλογος Οικιστών Ιπποκρατίου Πολιτείας. Υπάρχει ακόμα και το ιδιωτικό μουσείο Καλλίμαχος».Λειτουργεί δημόσιο Δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο. Τα παιδιά του Γυμνασίου – Λυκείου μεταφέρονται καθημερινά στα σχολεία του Καπανδριτίου.Επίσης λειτουργεί και το ιδωτικό σχολείο της Αναγέννησης.